Kruisverwijzing
Boeddha
| lemma | meaning |
|---|---|
| aigo-愛語 | (boeddh.) vriendelijke woorden (één van de 4 methoden die bodhisattvas gebruiken om levende wezens te leiden naar de Weg van de Boeddha) |
| aizen-愛染 | (de afkorting van aizenhō) de verering van Myōō; Myōō als belangrijkste Boeddhabeeld in een tempel zetten |
| aizen-愛染 | (de afkorting van aizenmyōō) Boeddhistische godheid: Koning van de Liefde, zo genoemd vanwege zijn liefde voor Boeddha; godheid van de textiel |
| aizenmyōō-愛染明王 | Boeddhistische godheid: Koning van de Liefde, zo genoemd vanwege zijn liefde voor Boeddha; godheid van de textielververs |
| akuninshōkisetsu-悪人正機説 | juist slechte mensen ontvangen de gunsten van Amida Boeddha (een theorie van Shinran (1173-1262), de stichter van de boeddhistische Jōdoshin school) |
| bodaiju-菩提樹 | Bodhiboom, Ficus religiosa (oorspronkelijk uit India; onder deze boom zou Boeddha de verlichting bereikt hebben) |
| bonnon-梵音 | stem van Boeddha |
| budda-仏陀 | Boeddha |
| bukkai-仏界 | één van de 10 werelden in de Boeddhistische leer (van de hel oplopend tot rijk van de Boeddha's) |
| bunshin-分身 | incarnatie van Boeddha |
| buppōsō-仏法僧 | de drie boeddhistische juwelen [schatten], n.l. Boeddha, Dharma (de boeddhistische leer), en Sangha (de boeddhistische gemeenschap) |
| busshari-仏舎利 | de overblijfselen (as, botten) van Boeddha |
| busshō-仏性 | Boeddha-natuur |
| bussho-仏所 | plaats waar een Boeddha huist; het Reine land |
| butsu-仏 | Boeddha |
| butsubachi-仏罰 | straf van Boeddha |
| butsubatsu-仏罰 | straf van Boeddha |
| butsudeshi-仏弟子 | leerling [volgeling] van Boeddha |
| butsuza-仏座 | zitplaats van een Boeddhabeeld |
| butsuza-仏座 | plaats van het Boeddhabeeld in de tempelzaal |
| butsuzen-仏前 | voor de Boeddha; voor het boeddhistisch altaar |
| butsuzō-仏像 | boeddhistisch beeldhouwwerk [kunstwerk; schilderij]; afbeelding van een Boeddha of bodhisattva |
| buttai-仏体 | Boeddha's fysieke lichaam |
| buttai-仏体 | Boeddha's universele lichaam; boeddhabeeld |
| buttai-仏体 | boeddhaschap; verlichting |
| byakugō-白毫 | krul wit haar op het voorhoofd van de Boeddha; een van de tweeëndertig lakshana’s |
| chisha-知者 | een boeddha; degene die de verlichting heeft bereikt |
| daibutsu-大仏 | een groot standbeeld van Boeddha |
| daichi-大知 | grote wijsheid; Boeddha's wijsheid |
| daigan-代願 | voorbede; voorspraak; als tussenpersoon fungeren; bidden tot god {Boeddha] namens een ander |
| daigo-醍醐 | de leer van Boeddha |
| daigomi-醍醐味 | de leer van Boeddha |
| daihi-大悲 | grote barmhartigheid [compassie} van Boeddha's en Bodhisattva's |
| dainichinyorai-大日如来 | Mahavairocana (in het Japans Esoterisch Boeddhisme de hoogste Boeddha van de Kosmos) |
| dōjō-道場 | plek van de bodhiboom waar Boeddha de verlichting bereikte |
| fuku-福 | geschenken van de goden of Boeddha |
| futo-浮屠 | Boeddha |
| gakkōbosatsu-月光菩薩 | Gakkō bosatsu (een bodhisattva, die aan de rechterzijde van de Yakushi boeddha staat) |
| gankake-願掛け | gebed; (smeek)bede; verzoek aan Shinto goden of Boeddha's |
| hachimenroppi-八面六臂 | een standbeeld van een Boeddha met 8 gezichten en 6 armen |
| hanamatsuri-花祭り | bloemenfestival ter viering van de verjaardag van Boeddha (8 april) |
| hanamidō-花御堂 | een zaaltje versierd met bloemen voor de viering van de verjaardag van Boeddha (8 april) |
| hōkyō-法橋 | (boeddh.) de brug van de Dharma (deze term vergelijkt de leer van Boeddha met een brug die mensen naar de overkant brengt) |
| honji-本地 | oorspronkelijke verschijningsvorm van een Boeddha |
| hōnō-奉納 | offering aan shinto goden of Boeddha's (van goederen of demonstraties van dans, oude krijgskunsten, e.d) |
| honzon-本尊 | belangrijkste god [Boeddha; godenbeeld; Boeddhabeeld] in een tempel |
| hōō-法王 | (eretitel voor) Boeddha |
| hōson-法孫 | (directe) volgelingen van Boeddha; boeddhistische studenten |
| hossu-法主 | (erenaam voor) Boeddha |
| hōtō-法灯 | de leer [het licht] van Boeddha |
| hotoke-仏 | Boeddha |
| hotoke-仏 | boeddhabeeld |
| ishibotoke-石仏 | een stenen boeddhabeeld |
| jōbutsu-成仏 | het bereiken van de Verlichting; Boeddha worden |
| jōbutsusuru-成仏する | de Verlichting bereiken; Boeddha worden |
| jūnen-十念 | de Nembutsu (naam van Amitabha Boeddha) 10 keer reciteren |
| jūnen-十念 | de tien gedachten (van Boeddha) |
| kaibyaku-開白 | (boeddh.) het begin [de eerste dag] van de rituelen van bidden tot [het doen van geloften aan] Boeddha |
| kanabutsu-金仏 | metalen [bronzen] Boeddhabeeld |
| kechigan-結願 | (boeddh.) het einde [de laatste dag] van de rituelen van bidden tot [het doen van geloften aan] Boeddha |
| kechigannichi-結願日 | (boeddh.) de laatste dag van de rituelen van bidden tot [het doen van geloften aan] Boeddha |
| kenjiru-献じる | een offer brengen aan een godheid of Boeddha |
| kenzuru-献ずる | een offer brengen aan een godheid of Boeddha |
| keshin-化身 | incarnatie; manifestatie; het verschijning van goden, Boeddha's, demonen, e.d, in menselijke vorm |
| kibotoke-木仏 | houten boeddhabeeld |
| kibutsu-木仏 | houten boeddhabeeld |
| kobotoke-木仏 | houten boeddhabeeld |
| kondō-金堂 | (in een boeddhistisch tempel-complex) het hoofdgebouw waar het Boeddhabeeld is ondergebracht |
| kōzui-香水 | (boeddh.) water vermengd met wierook (voor reiniging van tempel, altaar, of lichaam); geurend water geofferd aan Boeddha |
| kumai-供米 | rijst geofferd aan de goden [Boeddha] |
| kumotsu-供物 | offergave (aan Boeddha of goden) |
| kūyanenbutsu-空也念仏 | invocatie van Amida Boeddha volgens de leer van Kūya (een Tendai monnik, 903 - 972) met behulp van instrumentale begeleiding (kalebas of bel) en dans |
| kyōhō-教法 | de Leer van Boeddha |
| namuamidabutsu-南無阿弥陀仏 | Namu Amida Butsu, aanroeping van Amida Boeddha |
| nanmaidabu-なんまいだぶ | een informele korte vorm van ’Namu Amidabutsu’ (aanroeping van Amida Boeddha) |
| nehan'e-涅槃会 | jaarlijkse ceremonie op 15 maart voor de sterfdag van Boeddha (was vroeger 15 februari op de oude maankalender) |
| nenbutsu-念仏 | invocatie [gebed; recitatie] voor Amida Boeddha (door het reciteren van zijn naam) |
| nenbutsuzanmai-念仏三昧 | toewijding aan [het ijverig uitoefenen van] nenbutsu (invocatie, gebed voor Boeddha) |
| nikkōbosatsu-日光菩薩 | Nikkō bosatsu (een bodhisattva, die aan de linkerzijde van de Yakushi boeddha staat) |
| nyohō-如法 | naleving van de leer van de Boeddha |
| nyorai-如来 | (Sanskriet: tathāgata) de titel van Boeddha |
| nyūmetsu-入滅 | het bereiken van het Nirvana; het overlijden van een Boeddha of heilige |
| omae-御前 | (arch. beleefdheidsaanduiding) zich onder de ogen van goden, boeddha's of hooggeplaatste personen bevinden |
| oreimairi-御礼参り | tempelbezoek om een godheid of Boeddha te bedanken voor de vervulling van een wens |
| oshakasama-御釈迦様 | (erend) eigennaam van de (historische) Boeddha Shakamuni |
| osonae-御供え | offergave (aan Boeddha of goden) |
| raigō-来迎 | verwelkoming door een Boeddha of bodhisattva van de ziel van een overleden gelovige |
| raigō-来迎 | aanschouwing van een zonsopgang op een bergtop (wordt vergeleken met Amitabha Boeddha die op bezoek komt met een aureool) |
| reimairi-礼参り | tempelbezoek om een godheid of Boeddha te bedanken voor de vervulling van een wens |
| reizō-霊像 | standbeeld [afbeelding] van een God of een Boeddha |
| sanmon-三門 | hoofdpoort in het hart van een boeddhistisch (Zen) tempelcomplex (meestal tussen de buitenpoort en de Hal van Boeddha) |
| sansei-三聖 | drie heiligen van de wereld (Boeddha, Confucius en Christus; Laozi, Confucius en Boeddha, e.a.) |
| santoku-三徳 | de drie deugden van Boeddha (het redden van de levende wezens, het afsnijden van wereldse verlangens, en wijsheid) |
| sanzendaisensekai-三千大千世界 | de grenzenloze kosmos [drieduizend werelden} na Boeddha's verlichting |
| sekibutsu-石仏 | een stenen boeddhabeeld |
| senjunenbutsu-専修念仏 | aanroeping van de Amida Boeddha (de dagelijkse obesrvatie van de boeddhistische leer in de Jōdo-sekte) |
| shaka-釈迦 | Shakyamuni; Siddhartha Gautama; Boeddha |
| shakkyō-釈教 | de leer [leerstellingen] van Boeddha |
| shidai-四大 | (boeddha.) de vier elementen (aarde, water, vuur en wind) |
| shidō-祠堂 | een kleine constructie [klein gebouw] waar Shinto goden of Boeddha's worden geëerd |
| shinbutsubunri-神仏分離 | (1868) de scheiding van Shinto en Boeddhisme (van shinto goden en boeddha's, van boeddhistische tempels en shinto heiligdommen) |
| shisei-四聖 | de Vier Wijzen [Heiligen] (Boeddha, Christus, Confucius en Socrates) |
| shishōbō-四攝法 | (boeddh.) de 4 methoden die de bodhisattvas gebruiken om levende wezens te leiden naar de Weg van de Boeddha |
| shiun-紫雲 | (in Boeddhisme) de wolk waarop de boeddha Amida gelovigen op hun sterfbed tegemoet treedt |
| shōbō-正法 | de ware leer van Boeddha |
| shōbō-正法 | de Periode van de Ware Leer van Boeddha (de periode van vijfhonderd of duizend jaar na de dood van Sakyamuni) |
| shogyō-諸行 | alle andere goede daden t.o.v. het nenbutsu (aanroeping van Boeddha) |
| shōmyō-称名 | het reciteren van de naam van de Boeddha (b.v. Namu Amida Butsu) |
| shuji-種子 | (shingon boeddhisme) sanskriet letter (het zaad, dat een boeddha of bodhisattva vertegenwoordigt) (ook 種子-しゅうじ) |
| sonaemono-供え物 | offergave (aan Boeddha of goden) |
| son'yō-尊容 | het gelaat [gezicht] van een Boeddhabeeld |
| tainai-胎内 | (binnen) in een hol Boeddhabeeld |
| tenkan-天冠 | hoofddeksel [kroon] van boeddha [goden] (op beelden) |
| wakōdōjin-和光同塵 | (boeddh.) de Boeddha en Bodhisattva versluieren hun wijsheid om op toegankelijke wijze de lijdende mensheid te kunnen redden |
| yakushi-薬師 | Yakushi, Boeddha van de genezing |
| yakushinyorai-薬師如来 | Yakushi-nyorai, Boeddha van de genezing |
| zazō-座像 | een zittend beeld (b.v. Boeddha) |